ارزیابی پتانسیل گیاهان مرتعی برای گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به سرب و روی (مطالعه موردی: اراضی مرتعی اطراف شرکت سرب و روی زنجان)

  هدف از انجام این مطالعه بررسی غلظت فلزات سرب و روی در خاک و اندام­های هوایی و زیرزمینی گیاهان موجود در مراتع اطراف شرکت ملی سرب و روی زنجان و در نهایت شناسایی گونه­های مرتعی دارای پتانسیل گیاه­پالایی بود. برای انجام این مطالعه نمونه‌برداری در خرداد ماه 1393 انجام شد. بخش­های هوایی و زیرزمینی 11 گیاه مرتعی از 11 سایت­ اطراف شرکت سرب و روی زنجان جمع­آوری شدند. همچنین نمونه­های خاک از این 11 سایت جمع­آوری شد. سپس با آنالیز اندام‌های گیاهان و خاک منطقه، غلظت سرب و روی با استفاده از دستگاه ICP-OES تعیین شد. برای مقایسه غلظت فلزات مورد نظر در سایت­های مختلف و در گونه­های مورد مطالعه تجزیه واریانس یک­طرفه انجام شد. برای تعیین پتانسیل گیاه­پالایی گیاهان از شاخص‌های TF، BCF و  BACاستفاده شد. به­طورکلی نتایج این مطالعه نشان داد که از بین 11 گونه مورد بررسی، Stipa hohenackeriana، Scariola orientalis ، Descurainia sophia، Stachys lavandulifolia وamoenum Echium دارای خاصیت بیش‌اندوزگر برای سرب و روی از طریق فرآیند گیاه­استخراجی بودند. Astragalus effesus فقط برای روی یک گونه بیش­اندوزگر بود. از طرفی وجود سرب و روی در خاک بیش از مقدار ­مجاز، از عمده‌ترین تهدیدات زیست محیطی است که می‌تواند اثرات سوء متعددی بر سلامتی انسان و اکوسیستم­های طبیعی داشته باشد. بنابراین شناسایی گیاهان بیش­اندوزگر سرب و روی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.